GÜNEŞ GÖZLÜĞÜ BİZLERİ NASIL CİMRİ YAPIYOR?

Şimdiye kadar bloğumda yazdığım yazılarda, güneş gözlüğünün bir çok farklı alandaki etkisini içeren akademik araştırmalara yer vermeye çalıştım.
Örneğin, güneş gözlüklerinin bizi neden daha çekici gösterdiğinden, koyu lensli güneş gözlüklerinin hanımefendilere neden daha fazla 'hafif meşrep' bir imaj verdiğine kadar önüme çıkan bir çok ilginç konuyu, kendi yorumlarımı da ekleyerek sizlerle paylaşmaya çalıştım. Gözlüğüm Şekil Önümden Çekil ve Güneş Gözlükleri Bizi Neden Daha Çekici Yapar?başlıklı yazılarımda, güneş gözlüklerimizin yüz iskeletini tekrar tanımladığını ve lens renklerinin önemi gibi konularda düşüncelerimi ve destekleyen araştırmaları paylaşmıştım.
Bu seferki konumuz da bir o kadar ilginç; 'Güneş gözlükleri ahlak bilincimizi değiştirebilir mi?'

2010 yılında, University of Toronto tarafından yapılan ve güneş gözlüğü takmanın ahlaki davranışlar üzerindeki etkisini araştırmak için yapılan çalışmada seksen deneğin yarısına güneş gözlüğü verilirken, diğer yarısına da numarasız şeffaf lensli gözlükler verildi.
Psychology Today dergisinde yayınlanan araştırmayı yapan Chen - Bo Zhong ve ekibi, grup üyelerine paylaşmaları için üye başına 6 USD verdi. Yabancılara yardım etme odaklı araştırmanın sonuçları hayli ilginçti. Güneş gözlüğü takanlar ortalama 1.81 USD yardım yaparken, şeffaf gözlük takanlar ortalama 2.71 USD yardımda bulunmuşlardı.
Peki bunun sebebi neydi?

Kuboraum

Daha önceki yazılarımda da belirttiğim gibi, güneş gözlükleri aslında bir nevi maske görevi görmekte. Kuboraum gibi ünlü markaların gözlüklerini 'maske' olarak tanıtmaları zaten bu algıda yalnız olmadığımızı gösteriyorlar. Maskelerle ilgili yapılmış bir çok tarihi bilgi ve araştırma var. Geçmişte maske takan devlet görevlileri yasaları çiğnemeye başlayınca, Papa III. Innocent zamanında maske kullanımı yasaklanmış.. Bir araştırma ise hayli komik. Cadılar Bayramı'nda maske takan çocuklar, maske takmayan çocuklara göre daha fazla şeker istemişler, yani tam anlamıyla 'yüz'süzleşmişler :)
Evet, güneş gözlükleri maske görevi görmelerinden dolayı bizi deyim yerindeyse daha yüzsüz ve isimsiz yapıyorlar, daha fazla güvende hissetmemize yol açıyorlar. Eminim şu anda bu yazıyı okuyan çoğu kişi, vakt-i zamanında güneş gözlüklerini takarak bir kişiye bakmışlığı vardır :) Özellikle koyu lensli güneş gözlükleri bize bir nevi 'görünmezlik' kazandırdığı için, bizler güneş gözlükleriyle normale göre daha rahat olabiliyoruz. Biliyorsunuz gözler yalan söylemiyor. Dolayısıyla güneş gözlükleri bizi göz kontağından koruyor ve biz dürüstlük konusunda biraz daha rahat geri adım atabiliyoruz.
Yukarıdaki araştırmada güneş gözlüğü takanların cimrileşmesi bu yüzden.
Bu arada koyu lensli gözlüklerin bizi görünmez yaptığı için karşıdaki kişide daha az güvenilir bir algı oluşturduğumuzu, bu yüzden de önemli biriyle konuşurken gözlüklerimizi çıkararak göz kontağı kurmaya çalışmamız gerektiğini de unutmayalım.

Aynalı gözlüklerin sırrı

Araştırmayı yayınlayan newrepublic.com, ilginç tahlillere de yer veriyor. Philip Zimbardo tarafından 1971 yılında Stanford Üniversitesi'nde yapılan araştırmada, 24 fiziksel ve beyinsel olarak normal olan deneklerin yarısına (bodrum katına kurulan hapishanede) mahkum, yarısına da gardiyan gibi davranma görevi veriliyor. Araştırma, süresi dolmadan sona eriyor çünkü mahkumların psikolojisi zedelenirken, mahkum rolü oynayanlar canavarlaşıyor. Sadist davranışlarda bulunmaya başlıyorlar.
Günümüzde ise bizi bu davranışlara itebilecek güç güneş gözlüğü, yazıya göre özellikle aynalı güneş gözlükleri. Çünkü bize gardiyan rolü veriyorlar, kendimizi bu gözlüklerle daha güvenli ve 'görünmez/isimsiz' hissedebiliyoruz.

Güneş gözlüklerinin etkileri konusunda bakalım daha ne gibi araştırmalar okuyacağız. Güneş gözlükleri bizi biraz daha fazla 'ahlaksız' yapıyor mu bilmiyorum, gerçi yukarıdaki araştırmaya göre öyle, ancak benim kafamda da güneş gözlükleriyle araştırılmasını istediğim bir kaç konu var.. Örneğin güneş gözlükleri ve altın oran konusunda ciddi bir beklenti içindeyim en kötü kendim bu konuda bir araştırma içine gireceğim.  Yaparsam sonuçlarını bildiririm :)
Siz siz olun gözlüklerinizi ciddiye alın diyor, saygılarımı bildiriyorum..

CEM YILMAZ FİLMİ NEDEN İZLENMELİ?

Son günlerin en çok konuşulan filmi AifV216 dün itibariyle gösterime girdi. Cem Yılmaz'ın 'en iyi filmim' dediği ArifV216, ilk gününden salonları doldurdu. Filmi ilk görenlerden ve minik bir gözlük katkısında bulunduğum için yakından takip edenlerden olarak, ArifV216 hakkındaki yorumlara da göz atma ihtiyacı içine girdim.
Film genel olarak çok beğenilse de, bazı yorumlar benim bu yazıyı yazmama neden oldu, kendi çapımda ArifV216 filmi neden izlenmeli sorusuna cevap vermeye çalıştım.

ArifV216 eklektik bir film. Yani komedi de diyebilirsiniz, fantastik de, bilim kurgu da, dönem filmi de. Sevgili Cem Yılmaz'ın da belirttiği gibi artık kendisinden safi komedi beklememek gerekiyor, film bazı göndermelerde de bulunuyor, anlayana..

Komedi yapmak zor ancak Cem Yılmaz gibi bir insan için çocuk oyuncağı. Cem'i üniversite yıllardan tanıyorum yani yaklaşık 20 yıl öncesinden bahsediyoruz. O dönem Leman'da çizen Cem Yılmaz, zaten sanatçı kişiliğini yeteri kadar yansıtıyordu, komedi zekasını da. Tahminim, hepimizin aslında içten içe alay ettiği, aşağıladığı, dalga geçtiği özetle egomuzu tatmin eden ve bize kendimizi iyi hissettiren karakterler yaratmak Cem'in en kolay yapacağı iş. Çünkü o çok zeki, her şeyin ötesinde de iyi bir gözlemci. Yani istese, şu andaki filmlerinin gişesini kat kat geçecek ancak filmi izleyenlere bir kaç saat gülmek haricinde hiç bir şey vermeyecek bir takım kişilik güzellemeleriyle dolu filmleri peş peşe yaratabilir. Ancak o bu yolu özenle seçmiyor, filmlerine emek ve altyapı katıyor. Gördüğüm kadarıyla da bu açıdan eleştiriliyor. Yorumlarda rastladığım 'Güldük ama az' ya da tam tersi 'Çok güldük, gene gideceğim' yorumları bence asla gerçeği yansıtmıyor. Cem Yılmaz filmlerine artık gülmekten daha fazla tecrübeler yaşanması için gidilmesi gerekiyor.. Biraz da sanat, kurgu, sanat yönetimi, ekip çalışması, bütçe vs gibi faktörleri de göz önüne almak gerekiyor..

ArifV216'nın konusu az çok belli. Sanırım hepiniz hakimsinizdir. Filmin ön plana çıkan bölümü Yeşilçam'ın unutulmaz isimlerine de sahip çıkmak. O yüzden filmin bir çok yerinde, önlerinde saygıyla eğildiğimiz, özlediğimiz, tüylerimizi diken diken ettiren Ayhan Işık, Sadri Alışık, Zeki Müren gibi isimler muhteşem bir oyun, kostüm ve ağızla beyaz perdeye yansıtılmış. Bu çok önemli çünkü benzer denemeler daha önce yapılmış olsa da bu kadar gerçek bir oyuna günümüzde az rastlanıyor.. Farah Zeynep Abdullah, Ajda Pekkan rolünde, Şükrü Özyıldız Ayhan Işık rolünde muhteşem. Zeki Müren'i canlandıran Çağlar Çorumlu'ya zaten söz yok.. Benzer nice değerli isim filmde saygıyla anılıyor.. Bu büyük isimlere zarar vermeden komedi yapmak o kadar zor bir iş ki... Cem Yılmaz bunu fazlasıyla başarmış, Zeki Müren'i filminde gerektiği kadar, tadında ağırlamış. Birbirinden tanınmış oyuncuların da katkısı tabi ki çok büyük..

Yorumlarda diğer dikkatimi çeken bir konu da, filmde az eğlendiğini iddia eden bir takım izleyicilerin, diğer izleyiciler tarafından 'Senin eğitim, görgün ne ki zaten filmi anlayacaksın, Cem Yılmaz filmi izlemek için zeka lazım' gibi aşağılanmaları.. Cem'i anlamak için çok zeki olunması gerektiğini düşünmüyorum. Espriler de anlaşılmayacak entellektüelite düzeyinde değil. Ancak başta da bahsettiğim gibi artık Cem Yılmaz filmlerine sadece hönküre hönküre gülmek için değil, biraz sanat ve emek görmek için gidilmeli.. Sadece 'Acaba ne zaman güleceğiz?' yerine kendimizi filme vermeli, sahneleri, oyuncuları, ışığı, konusunu, anlatılmak isteneni görmeye çalışmalıyız..

ArifV216 son yıllardaki en büyük prodüksiyonlardan biri.. Yapım bütçesi eminim bir çok filmi oldukça geride bırakmıştır. Saygı duymak gerektiğini düşünüyorum. Bence Cem'in en çok istediği ve beklediği şeylerden biri bu. Filmde de zaten bunu oldukça hissediyorsunuz.  Büyük bölümü 1969 senesinde geçen filmdeki insanların kıyafetleri, davranışları, o artık iyice kaybolan İstanbul ağzıyla yapılan beyefendi ve hanımefendi konuşmaları bizlere 'Nerde o eski günler?' diye sorduruyor. Bence filmin ana mesajlarından biri de bu.. O eski dönemlerin saygı, nezaket ve zarafeti iyice hissettiriliyor.

Özetle ArifV216 bir komedi değil. 120 dakika gülmek isteyenlerin beklentisini karşılayacağını hiç düşünmüyorum..  Bundan sonra da herhangi bir Cem Yılmaz filminde, safi güldürme ve kese doldurma amacının olmayacağını, daha değişik beklentiler içinde çekilen filmler izleyeceğimizi düşünüyorum. Son film zaten bunun bir göstergesi. Cem Yılmaz gibi beyinlere her zaman daha fazla destek vermemiz gerektiğini, biraz da sanatçıyı anlamak için filmler değerlendirmemizi umut ediyor, filmi izleyenlerin yorumlarını bekliyorum.

TİN TİN TİNİMİNİ HANIM - 2018 GÜNEŞ GÖZLÜĞÜ TRENDLERİ

Rihanna ve Andy Wolf gözlükleri

Mini gözlükleri, kulakları çınlasın bu sene hayatımıza Rihanna hanımefendi soktu.
Cannes Film Festivali galasında Andy Wolf gözlükleri ilk taktığı zaman instagram hesabımdan "Korkarım yeni bir moda geliyor" demiştim.
Geldi de.
*
Minik yuvarlak ve cateye gözlükler (özellikle yakın okuma gözlüğü formundakiler) 2018 senesinde hayli moda olacak.
Bu trendi koklayan markalar, bu modellerde koleksiyon çıkarmaya başladı bile.
Minik minik gözlükler evet güneşten tabi ki korumuyorlar ancak hep anlatmaya çalıştığım gibi güneş gözlüklerinin bir görevi de; önemli bir moda aksesuarı olmaları...
*
Minik gözlüklerin trend olacağının ilk sinyallerinden birini de geçtiğimiz aylarda ünlü model Bella Hadid verdi aslında.
Sevgili dostum Vidal Erkohen'in bebeği RVS Eyewear'ın Palladium modelini takan ünlü manken Bella Hadid'in gözlüğü o kadar ilgi beğenildi ki, benzer modeli bir çok markada görmeye başladık.

Bella Hadid ve RVS Palladium gözlükleri

Aynı gözlüğü Kendall Jenner de takınca, model tabi ki bir çok markanın dikkatini çekti. Ve ufak gözlüklerin hayatımıza girmesi kaçınılmaz oldu. 

Kendall Jenner ve RVS Palladium gözlükleri

Bu tür modelleri en çok üreten markalardan biri Roberi and Fraud..

Roberi and Fraud, mini gözlüklerde iddialı bir isim ve bu modeli trendleştiren Bella Hadid'in de en sevdiği markalardan bir tanesi.

Ünlü model, kendi adına çıkan işbirliği gözlükler olsa da, minik oval modelin koyu renklisini çok beğenmiş olacak ki bir dönem gözünden çıkarmadı.

İsmine gözlük çıkan Bella Hadid, Roberi & Fraud gözlükleriyle..

Gentle Monster son yıllarda gözlük modasında çığır açan ve modelleriyle oldukça iyi çıkış yakalayan markalardan bir tanesi. Koreli marka, aykırı tasarımlarıyla her daim dikkat çekmeyi başarıyor.

Gentle Monster'ın SSense gözlükleri

Gentle Monster, Ssense kapsül koleksiyonu gözlükleriyle hem küçük oval hem de dikdörtgen gözlükler üretmiş. Bu koleksiyonda lens renkleri flu tonlardan fotoğrafta gördüğünüz kırmızıya kadar gidiyor.

*

Garip diyebileceği modelleriyle tanınan ve adından hayli söz ettiren diğer markamız Traction Products da koleksiyonuna mini modelleri ekleyenlerden. Minik renkli asetatları aynı ton, açık, ve yarım tıraşlı lenslerle kombinleyen TP, saplarda da desenlerle hareket tercih etmiş.

Traction Products

Mini gözlüklere koleksiyonunda  yer veren diğer markamız ise, George Keburia.. hafif kelebek küçük asetatlar ve oval metaller, markanın bu seneki tasarımlarında önemli bir yer kaplıyor. 

George Keburia'nın tortoise cateye asetatı

Keburia'nın bu modeli bir çok Hollywood ünlüsünün yüzünü süslemeye başladı.

Farklı renkte asetatlara yer veren markanın lens renkleri de çeşitlilik gösteriyor. En çok ilgi çeken renklerden bir tanesi fotoğrafta gördüğünüz tortoise desenli olanı..

*

En dikkat çeken mini gözlükler ise kesinlikle Adam Selman ve Les Specs markasından..

Cateye formundaki kalın çerçeveler, koyu lenslerle tamamlanmış. Ancak tüm koleksiyon koyu renklerde değil, kırmızı örneğin markanın en göze çarpan renklerinden...

Gigi Hadid Le Specs x Adam Selman'ın kırmızısını tercih etmiş.

Tabi ki ünlü modaevleri de tabi ki bu akıma karşı boş durmadı. 2017'de düzenlenen moda haftalarında koleksiyonlarını tanıtan modaevleri, küçük gözlükler de üretti. Bu trendi koklayan markalardan bir tanesi Prada.

Prada'dan mini cateye

Prada 2018 İlkbahar Yaz defilesinde mini gözlüklere yer ayırdı. Futuristik tasarımlı mini gözlükler Prada'nın yeni koleksiyonunda heyecan yarattı.

Trendi yaratanlardan bir tanesi de yukarıda bahsettiğim gibi Kendall Jenner. Jenner trendi yaratmakla kalmadı akılı davranarak kız kardeşiyle yarattığı Kendall & Kylie gözlük markasına da modeli ekledi. Modelin kırmızı dahil olmak üzere bir çok rengi var..

*

Benzer modelleri üreten markaları devam etmek mümkün.. Özellikle önümüzdeki günlerde bir çok markanın bu modellere yöneleceği aşikar.. Mini gözlükler tabi ki sadece aksesuar ve bu akım bu yaz kendisini iyice hissettirecek..

Bakalım daha neler göreceğiz diyerek hepinizi saygıyla selamlıyorum.